BÖLGELER KLİSELER VE DİĞER İBADET YERLERİ

 

            Değirmenlik altı bölgeye ayrılmıştı.

1..Sirgganya

2.Haryagodissa

3.Ayyos Yorgiyos

4.Ayyos Andronigos

5.Ayyia Marina

6.Hrisido

 

            İlk iki bölge Yukarı Değirmenliği geri kalan dört bölge de Aşağı Değirmenliği oluşturur.

 

 

1. Sirgganya  (ΣUPKAVIA’S)

            Başpınarın bulunduğu bölgedir. Yukarıda Beşparmağın burnuna kadar uzanıp, aşağıda Sigamya Değirmeni’ne kadar inmektedir.

            Sirganya ismini Fransızca sur-cannaie (kamışlığın-yanında) den almıştır. Pınardan başlayan su yolları bu bölgeyi kucaklamaktadır. Değirmenlerin çoğu bu bölgede bulunmaktaydı. Eskiden bu bölgenin çoğu mülkiyetini BaşPiskobosluğa, Ermeni Klisesine, Maronit Klisesine malları hariç diğer mallar yerli halk tarafından satın alınmıştır.

            Bu bölgede çok büyük çınar ağacı vardı. (Adanın en büyük çınarı) Bölgede bulunan Ayya Anna  Kilisesi 1890 yılında inşa edildi. Toprak kaymasından dolayı yıkıma uğramış 1899 yılında tamir edilmişve daha da büyütülmüştür.

 

2.Hardaggyodissa (XapdaKıWTIσσρς)

            Sigamyomilo’dan başlayıp Yatro (Doktor) değirmenine kadar ulaşır. Bölgenin çoğu kısmı su yolunun  doğusuna kurulmuştur.  Yukarı bölgelerin ilkokulu buradadır. Hardaggodissa kilisesi bu bölgededir. Bçlge ismini bu kiliseden almıştır.

            Kilise etrafında yerleşim aramaya başlamış ve eski kilisenin doğusuna yeni kilise inşa edilmiştir. İnşa edilen kilisenin yerine Siluvartta denmektedir. Fransızcada Ciel Ouvert  (Açık Gökyüzü) anlamına gelir.

            Hardaggodissa  Değirmenliğin en büyük ve bir başka kilise ile en zengin kilisesi idi (Bulundurduğu İkon !)

 

3. Ay Yorgu (Aziz Yorgo)

            Bölge iki mahalleden oluşur. Tzumbaya ve Sirkale (Fransızca sur galere veya galeasse)………..anlamında ?

            Belli ki bu bölgede Lüzinyan döneminde Saraya, Kiliseye veya zengilere bağlı işçiler otururdu. Bölgede tek bir kilise var ve mezarlık hemen yanındadır. Dumbba’da (Tümsek Yükselti) da aşağı bölgelerin ilkokulu bulunur.

 

4.Ayyu Androniko (aziz Androniko)

            Nüfus bakımından ikinci büyük bölge ve yapılanmanın büyük yoğunluğu bu bölgededir. Bölge ismini kiliseden almıştır. Kilise 19. yüzyılın ortalarında yapılmıştır. En zengin Kilisedir. Kilisenin yanında iki küçük kilise daha inşa edildi.(tarihi yok) Arhangelo Mihail ve Ayio Yorgo.

            Bu kilisenin bahçesinde ilk ilkokul yapıldı. Fakat savaştan önce ortadan kaldırıldı.

 

 

5.Ayya Marina (Aziz Marina)

            Nüfus bakımından en yoğun bölgedir.  Saray sokağı bu bölgededir. Bu bölgede Kitrea İlkokulu bulunmaktaydı. Ayya Marina ismini kiliseden aldı. Kilise 18. yüzyılda inşa edildi. Her yıl 17 Temmuz’da Panayır görkemli bir şekilde yapılırdı.

 

6.Hrisida

            En küçük bölgedir. 1915 yılında Değirmenliğin Belediye ilan edilmesiyle Değirmenliğe bağlandı. Bölgenin kilisesi Dimios Stavroz kilisesiydi. Bunun yanına sonradan Abostolu Luka kiliseciği inşa edildi. 

            İlkokulu ilk yıllarda diğer okullara bağlı idi. Daha sonra bağımsız eğitim vermeye başladı. Bölge ismini Hrisis ………………alır. ?

 

 

Ayo Antoniyu ( Aziz Antonyo) Monisi ve Kilisesi ve Çiftliği

 

            Movn (Moni) Manastır gibi yer  anlamındadır. Bilinen şudur ki; Bizans döneminden kalma bu yerler Başpınarın yanında idi. Pınarın yukarısında çiftlik diye adlandırılan Sirgganya’nın kuzey doğusundaydı. Burada harman yerleri yerleşim yerlerinin temelleri ve kalıntıları vardır. 20. yy kadar bu yerler Başpiskoposluğa bağlı idi. Bu yerlerin hemen yanında diğer yerleşim yerlerine rastlanırdı.  Bunlara Ermeni Evleri denirdi. Sulanabilir ve sulanamayan bu yerler Ermeni Kilisesine aitti. Kiliseye ait bazı bahçeler Başpınar eksartıu konomu bahçeleri ve Pınarın üst kısımlardaki bölge.

            Ay Antoni Manastırı Bizans dönemine aitti ve önemli toprakları vardı. Lüzinyanların adaya gelmesiyle Katolik Kilisesi Ortodoks kiliselerinin mallarına el koymaya başladı. Malların alınması 12222’de en üst seviyeye çıktı. Ortodoks Manastırı böylece kapatıldı. Lüzinyanlar (Fransızlar) ile Ermenilerin arası iyiydi. Böylece Ay Antoni Manastırının malları Ermeni Kilisesine ya satıldı ya da verildi.

            Osmanlılşarın adayı Feth etmesiyle Çiftlik ve Manastır malları başpiskoposluğa geri verildi. Malların bir kısmı yine Ermenilerde kaldı.

            17.yy’da Osmanlı dönemi esasında Ortodoksalrın çabası ile Ay Antoni Kilisesine karşılık Maronitlerde Teodoku Kilisei ve mallarını takas ettiler. Böylece Aty antoni kilisesi Maronit Kilisesi oldu.

            Yazarın atalarından duyduğuna göre Başpiskoposlar Çiftlikte bulunan Ay Antoni Mannastırana yazları gelip birkaç ay kalırlardı. Çiftlikte bulunan harman yerleri ve kalıntılardan anlaşılacağı üzere burada arpa buğday ekimi yapılşırdı.

            20.yy başlarında şahıslara satılan Çiftlikte (Bazı Rumlara) turunçgil ekimine başladı.

            Zeytin ağaçlarının ekilmesinde bölgede bulunan 3 adet zeytin ağacından yararlanıldı. Bu ağaçların ismi (Çok Köklü) idi. Bu zeytinlerden alınan doğal aşılı fidelerle tüm bölge zeytinlendi. Yazara göre bu 3 anaç ağacı işin erbabı birileri bir başka yerden getirip ekmiştir. (yani Şans gele orda bitmemişlerdir.)